Switzerland 
Algemeen Dagblad "The richest MISER in the world"
Home > About us > Press > Dailies > Dagblad


<< Switzerland is a real country with educational facilities, a police force, trains that run according to schedule and electricity that never fails", says François Micheloud. His family business in Lausanne assists newcomers in finding a house, obtaining a residence permit and making fiscally attractive arrangements. "These people leave their native countries for fiscal reasons, but they are also looking for a pleasant and safe social climate. Over here, their children are able to receive a proper education, preparing them for a university education at Oxford or Cambridge. And, fortunately, we have hardly any problems with burglary, street robbery or kidnapping.">>

Algemeen Dagblad, 17 April 2004
by Carel Brendel

This article was published in the Algeemene Dagbladt, the second largest daily newspaper in the Netherlands. We include an English translation and the original article in Dutch at the bottom of the page.

The richest MISER in the world

Ingvar Kamprad, the world's richest man, watches his pennies. In Epalinges, where he lives, people refer to him as 'Uncle Scrooge' or 'The Miser'. 'Mister IKEA' has no intention to spend a single penny on junior football or the daycare centre.

On a small lane between the meadows, close to the forest edge of the Swiss village of Epalinges, lives Ingvar Kamprad, who was unofficially proclaimed the world's richest man last week. A thickset hedge of over two metres in height screens off the bungalow of Kamprad, the founder and former CEO of the Swedish furniture retail chain IKEA and still an influential man behind the scenes.

After a brief act of trespassing beyond the opening in the hedge we learn that the Kamprads are not at home: their second-hand Volvo is not in front of the house. The home and garden of the 77-year-old furniture magnate are far from spectacular. A policeman and his wife, acting as housesitters, also live on the property. They are not at home either. There is no other staff.

The garden looks just as inconspicuous as the house. A lot of grass, no frills and as far as can be seen from the road, no splashy swimming pool or stables with expensive riding horses. The average dentist, notary or bank manager in the region 'Het Gooi' [a wealthy residence area in the Netherlands] lives more luxuriously than Ingvar and Margaretha Kamprad, except for the spectacular view of Lake Geneva and - in very bright weather conditions - the Alps.

In 1976 the Kamprads settled in the hills above Lausanne in the Vaud canton, which has developed into a fiscal paradise for immensely rich business people, artists and athletes. This is because wealthy foreigners can negotiate a fixed assessment with the local tax authorities. Their income is usually estimated at five times the rental value of their house, which means that the actual assessment for multimillionaires is next to nothing.

Of course, Monaco and the Bahamas are made even more attractive to multimillionaires. "However, Switzerland is a real country with educational facilities, a police force, trains that run according to schedule and electricity that never fails", says François Micheloud. His family business in Lausanne assists newcomers in finding a house, obtaining a residence permit and making fiscally attractive arrangements. "These people leave their native countries for fiscal reasons, but they are also looking for a pleasant and safe social climate. Over here, their children are able to receive a proper education, preparing them for a university education at Oxford or Cambridge. And, fortunately, we have hardly any problems with burglary, street robbery or kidnapping."

The racing drivers Alain Prost and Ralf Schumacher were enticed to Lake Geneva, as were the country singer Shania Twain and the pop singer Phil Collins. They are poor beggars compared to the super-rich. Beer brewer Freddy Heineken, for example, used to have a cottage on Lake Geneva - in addition to his big mansion near Sankt-Moritz - where queen Beatrice would occasionally drop by for a sailing trip. Brewer's daughter Charlene de Carvalho still has a fiscally attractive residential address in Vaud and, according to the Swiss magazine Bilan, is second on the list of the richest women in the Alp country. She is closely followed by the 18-year-old heiress of Ari Onassis, Athina, who is the target of fortune hunters and paparazzi, thanks to her grandfather's billions and her single status.

The richest but at the same time most boring multimillionaires are from Sweden. In the hills above Montreux, the widow Birgit Rausing, daughter-in-law to the founder of Tetra Pak, the world's largest packaging company, is leading a secluded life. Yet her wealth and thriftiness are surpassed by those of Ingvar Kamprad, the man who has clumsy fathers throughout the world messing about with the Billy bookcase. The Swede has stayed away from the society life on the Swiss 'Costa' ever since his arrival in 1976. The archives of 24 Heures, Lausanne's biggest newspaper, is unable to provide a single photograph of Kamprad attending a premiere of cocktail party. He hardly ever gives interviews. He politely manages to keep the Swiss media out of his life.

The Swedish magazine Veckans Affaerer calculated last week that Kamprad's fortune has grown to 400 billion Swedish crowns (43.9 billion euro). Because of the decline of the US dollar, the IKEA boss is said to outrank Microsoft founder Bill Gates. IKEA immediately issued a statement that this is based on a misunderstanding. The property of the furniture company has been transferred to the INGKA Foundation, which is based in the Netherlands. But this seems to be little more than a play of words. The 77-year-old Kamprad still has a firm hold on this foundation.

But, as an old saying goes: shares are nothing but pieces of paper and cannot be eaten in the hunger winter. Apparently, the Kamprads still live up to these principles. Their modest lifestyle would be fitting for senior citizens wintering in Spanish Benidorm, living off their tiny pensions, the only difference being that Ingvar Kamprad would never waste his Swiss francs on anything as useless as bingo.

In Epalinges the world's richest couple are not afraid to go bargain-hunting in the local Pickpay, a supermarket engaged in price-fighting, much like [the Dutch] Bas van der Heijden and Dirk van den Broek supermarkets. In the small shopping centre of Epalinges, the Swedish couple show up regularly to do their shopping.

"Très sympa", is what first-class butcher Perroud has to say about the old man from Sweden, in other words, "very sympathetic". "These people are not stuck up about anything. They are friendly and polite. Only recently, a shelf filler of the Migros supermarket told me that mister Kamprad had helped her to fill a shelf. But we don't see much of him in the village. I think that only the shopkeepers will recognize him. The other villagers don't know who he is."

Although Kamprad has been living at Epalinges for 28 years, he might benefit greatly from an integration course for newcomers. He has a poor command of the French language and his contacts with the local inhabitants are kept to a minimum. He does not take part in the social life of the community. This to the annoyance of Yvan Tardy, who is the 'syndic' - Swiss French for mayor - of Epalinges and happens to live on the same lane as Kamprad. The presence of the immensely rich Swede has not been able to prevent this rural municipality from falling into debt because of the building of new roads and facilities.

This is something Tardy obviously finds very frustrating. "Kamprad has only very little taxes to pay. Unfortunately he has never done anything for our village. Not a single contribution to the facilities for the poor, the elderly or the young people. He cannot be persuaded to sponsor a sports club. If clubs are organizing a fancy fair or lottery, they don't have to turn to him for help. Het does his shopping in the village, but apart from that, he does not spend any money within our community. Not even in the restaurant, because he never eats out. I'm sorry, sir, but I can only call him The Miser."

Other celebrities are behaving in a more social manner, according to Tardy. "Racing driver Michael Schumacher lives a few villages from here. It goes without saying that he also takes advantage of the low taxes. But he offers something in return. He has donated a playground to the village and also sponsors a number of sports teams in the region. Asher Edelmann, the rich stock market guru from New York, lives at Epalinges and has founded an art museum in this region. He dedicates himself to culture and has requested Swiss citizenship. And what does Kamprad do? He has on a single occasion bought shirts for the basketball team in which one of his sons was playing."

The magazine Bilan once described Kamprad as 'Uncle Scrooge' because of his stinginess. Nevertheless, the journalists managed to dig up a few examples of the man's generosity. Like Scrooge in 'A Christmas Carol' by Charles Dickens, Kamprad is said to be overcome by a surge of generosity on behalf of his fellow human beings around Christmas time. According to Bilan, Kamprad has made it a habit to present the neighbourhood with Swedish spiced-wine punch on Christmas eve. Neither the mayor nor Kamprad's near-neighbour Tardy can confirm the story. "Apparently he has poured some wine on one or two occasions. But only to his next-door neighbours."

Rumour also has it that Kamprad has aided a refugee family with furniture from the IKEA stocks. Tardy: "If this has really happened, it definitely was not in Epalinges. The local daycare centre recently needed new chairs. They went to Kamprad and asked him if they could get a discount at IKEA. That was completely out of the question."

Who is Ingvar Kamprad?

Ingvar Kamprad, the world's new richest man, was born in 1926 on the Elmtaryd farm in the village of Agunnaryd in a remote, poverty-stricken corner of Sweden. He used the first letters of his name and place of birth when he started the IKEA company in 1943.

The 17-year-old Kamprad was peddling pens, photo frames, watches, jewellery and nylon stockings. After two years he started a mail order company specializing in furniture. The 'golden idea' for IKEA came in the nineteen-fifties with the introduction of the do-it-yourself kit, which enabled customers to get their furniture from the store and put it together at home. In 1973, IKEA opened its first home store outside of Scandinavia. Customers flooded into the stores thanks to the success formula of tasteful design at a reasonable price. The company owns 186 stores in 36 countries, including the US, China and Russia. One in ten European children are conceived in an IKEA bed. Kamprad and his second wife Margaretha moved to Switzerland in 1976. They have three grown-up sons, who, after a long training period, are being prepared to take over from their father. In 1986 Ingvar Kamprad stepped down as CEO to be replaced by Anders Moberg, the current Ahold top executive. However, behind the scenes 'Mister IKEA' remains closely involved with all company affairs.

In recent years, Kamprad has received a negative press because of two 'incidents'. A Swedish newspaper revealed his involvement with a pro-Nazi movement in the nineteen-forties. After this 'youthful sin' became known, the IKEA chief voluntarily confessed an indiscretion from the nineteen-seventies. During his many business trips to Poland, he hit the vodka bottle much too often. He has been fighting a fierce battle against his addiction to alcohol ever since.

© Algemeen Dagblad /ST

 

You can also read the Dutch version.

Algemeen Dagblad van 17-04-2004 Pagina 21 Achtergrond

De rijkste VREK van de wereld
DOOR CAREL BRENDEL

Ingvar Kamprad, de rijkste man van de wereld, let op de kleintjes. 'Oom Dagobert' of 'De Vrek' noemen ze hem in zijn woonplaats Epalinges in Zwitserland. Voor het pupillenvoetbal of de kindercrèche heeft 'Mister IKEA' geen rooie cent over.

Langs een laantje tussen de weilanden, niet ver van de bosrand van het Zwitserse dorp Epalinges, woont Ingvar Kamprad, de man die vorige week officieus werd uitgeroepen tot de rijkste man van de wereld. Achter een potdichte en meer dan twee meter hoge haag gaat de bungalow schuil van de oprichter, voormalige president-directeur en nog altijd sterke man achter de schermen van de Zweedse meubelketen IKEA.

Een kort uitstapje op verboden grond voorbij de doorgang in de heg leert dat de Kamprads niet thuis zijn: hun tweedehands Volvo staat niet voor de deur. Het huis en de tuin van de 77-jarige meubelmagnaat zien er verder niet bijzonder uit. Op het perceel wonen ook nog een gepensioneerde politieman en zijn vrouw, die als huisbewaarders optreden. Ook zij zijn weg. Ander huispersoneel is er niet.

De tuin is net zo onopvallend als het huis. Veel gras, geen tierelantijnen en van de weg af gezien hebben de bewoners geen splashy zwembad of een manege met dure rijpaarden. De modale tandarts, notaris of bankdirecteur in het Gooi woont luxueuzer dan Ingvar en Margaretha Kamprad, alleen dan zonder het fantastische uitzicht over het Meer van Genève en - bij kraakhelder weer - de Alpen.

In 1976 streken de Kamprads neer in de heuvels boven Lausanne in het kanton Vaud, dat zich heeft ontwikkeld tot een fiscaal paradijs voor schatrijke zakenmensen, artiesten en sporters. Vermogende buitenlanders kunnen namelijk met de plaatselijke belastingdienst een vaste aanslag afspreken. Daarbij wordt vijf keer de huurwaarde van het huis veelal als basis voor het inkomen genomen. Voor multimiljonairs is in dat geval de afdracht een schijntje.

Natuurlijk, in Monaco of op de Bahama's maken ze het nog leuker voor miljardairs. ,,Daar tegenover staat dat Zwitserland een echt land is met onderwijs, politie, treinen die op tijd rijden en elektriciteit die nooit uitvalt'', zegt François Micheloud. Zijn familiefirma in Lausanne helpt de nieuwkomers bij het vinden van een huis, het verkrijgen van een verblijfsvergunning en het afsluiten van een fiscaal aantrekkelijke regeling. ,,Deze mensen verlaten hun vaderland vanwege de belastingen, maar ze zoeken ook een aangenaam en veilig leefklimaat. Hier kunnen hun kinderen de juiste opleiding volgen, zodat ze later kunnen studeren in Oxford of Cambridge. En in dit land hebben we gelukkig weinig te maken met inbraken, straatroven en ontvoeringen.''

De coureurs Alain Prost en Ralf Schumacher lieten zich lokken naar het Meer van Genève, evenals country-zangeres Shania Twain en popzanger Phil Collins. Zij zijn arme sloebers vergeleken met de superrijken. Zo had bierbrouwer Freddy Heineken - naast zijn grote huis bij Sankt-Moritz - een optrekje aan het Meer van Genève, waar koningin Beatrix wel eens langskwam voor een zeiltochtje. Brouwersdochter Charlene de Carvalho heeft nog altijd een fiscaal gunstig woonadres in Vaud en staat volgens het Zwitserse tijdschrift Bilan tweede op de lijst van rijkste vrouwen in het Alpenland, op de voet gevolgd door de 18-jarige erfgename van Ari Onassis, Athina, die vanwege de miljarden van haar opa en haar vrijgezellenbestaan het doelwit is van fortuinjagers en paparazzi.

De allerrijkste maar tevens saaiste miljardairs aan deze goudkust komen uit Zweden. In de heuvels boven Montreux leidt de weduwe Birgit Rausing, schoondochter van de oprichter van Tetra Pak, het grootste verpakkingsconcern van de wereld, een teruggetrokken bestaan. Maar haar rijkdom en zuinigheid worden nog overtroffen door die van Ingvar Kamprad, de man die onhandige vaders wereldwijd laat ploeteren met de Billy-boekenkast. De Zweed heeft zich sinds zijn komst in 1976 verre gehouden van het society-leven aan de Zwitserse costa. Het archief van 24 Heures, de grootste krant van Lausanne, kan geen enkele foto produceren van een première of cocktailparty met Kamprad als gast. Interviews geeft hij zelden of nooit. De Zwitserse media weet hij vriendelijk maar beleefd buiten de deur te houden.

Het Zweedse tijdschrift Veckans Affaerer rekende vorige week uit dat Kamprads vermogen is uitgegroeid tot 400 miljoen Zweedse kroon (43,9 miljard euro). Door de daling van de Amerikaanse dollar zou de IKEA-boss nu rijker zijn dan Microsoft-oprichter Bill Gates. IKEA kwam direct met een verklaring naar buiten dat het om een misverstand gaat. Het eigendom van het meubelconcern is overgedragen aan in Nederland gevestigde INGKA Foundation. Maar dat lijkt veel op een woordenspel. Op deze stichting heeft de 77-jarige Kamprad nog altijd een ijzeren greep.

Maar, zoals een oud gezegde luidt: aandelen zijn niet meer dan papiertjes, en die kun je in de hongerwinter niet opeten. Het heeft er veel van weg dat de Kamprads geheel naar dit principe leven. Hun bescheiden levensstijl zou niet misstaan voor overwinterende ouderen, die in het Spaanse Benidorm van een klein pensioentje moeten rondkomen. Met dit verschil dat Ingvar Kamprad zijn Zwitserse franken nooit zou vergooien aan zoiets nutteloos als bingo.

In Epalinges is het rijkste echtpaar van de wereld niet beschroomd om gebruik te maken van de koopjes in de plaatselijke Pickpay, een prijsvechtende supermarkt die je kunt vergelijken met Bas van der Heijden of Dirk van den Broek. In het kleine winkelcentrum van Epalinges duikt het Zweedse echtpaar op gezette tijden op om de inkopen te doen.

,,Très sympa'', noemt keurslager Perroud de oude baas uit Zweden, ofwel `zeer sympathiek'. ,,Deze mensen laten zich nergens op voorstaan. Ze zijn vriendelijk en beleefd. Een vakkenvulster van de Migros-supermarkt vertelde me laatst nog dat meneer Kamprad had meegeholpen om een schap in te ruimen. Maar verder zien we in het dorp weinig van hem. Ik denk dat alleen de winkeliers hem herkennen. De andere dorpelingen weten niet wie hij is.''

Ondanks een verblijf van 28 jaar in Epalinges zou Kamprad nog altijd baat hebben bij een inburgeringscursus voor allochtonen. De Franse taal beheerst hij zeer gebrekkig en zijn contacten met de autochtone bevolking zijn minimaal. Aan het verenigingsleven neemt hij niet deel. Tot ergernis van Yvan Tardy, de `syndic' - Zwitserfrans voor burgemeester - van Epalinges en toevallig ook nog woonachtig in hetzelfde laantje als Kamprad. De aanwezigheid van de steenrijke Zweed heeft niet verhinderd dat zijn landelijke gemeente door de aanleg van nieuwe wegen en voorzieningen in de schulden is geraakt.

En dat zit Tardy duidelijk dwars. ,,Kamprad hoeft maar zeer weinig belasting te betalen. Helaas heeft hij nooit iets gedaan voor ons dorp. Geen enkele bijdrage aan de voorzieningen voor armen, ouderen of jongeren. Voor het sponsoren van sportclubs valt hij niet te porren. Als verenigingen een fancyfair of een loterij houden, dan hoeven ze bij hem niet aan te komen. Hij doet zijn boodschappen in het dorp, maar verder laat hij geen geld achter in onze gemeente. Ook niet in het restaurant, want hij gaat nooit uit eten. Meneer, het spijt me, maar ik kan niet anders dan hem De Vrek noemen.''

Andere beroemdheden stellen zich wel sociaal op, meent Tardy. ,,Autocoureur Michael Schumacher woont hier een paar dorpen verder. Natuurlijk profiteert ook hij van de lage belastingen. Maar hij zet er wel wat tegenover. Hij heeft zijn dorp een speeltuin geschonken en sponsort ook enkele sportteams in de regio. Asher Edelman, de rijke beursgoeroe uit New York, woont in Epalinges en heeft een museum voor schilderkunst gesticht in deze regio. Hij zet zich in voor de cultuur en kiest nu voor de Zwitserse nationaliteit. En wat doet Kamprad? Hij heeft één keer shirtjes gekocht voor het basketbalteam, waarin een van zijn zoons speelde.''

Het tijdschrift Bilan omschreef Kamprad ooit als `Oom Dagobert' vanwege zijn gierigheid. Desondanks wisten de journalisten toch nog enkele voorbeeldjes van 's mans gulheid op te diepen. Zo zou hij, net als Scrooge in het kerstverhaal van Charles Dickens, rond Kerstmis worden overmand door een vlaag van vrijgevigheid jegens de medemens. Volgens Bilan is het goede gewoonte van Kamprad om de buurt met kerstavond op Zweedse glühwein te trakteren. Burgemeester en buurtgenoot Tardy kan het niet bevestigen. ,,Het schijnt dat hij één of twee keer wijn heeft geschonken. En dan alleen nog maar aan zijn directe buren.''

En dan is er nog de mare dat Kamprad eens een vluchtelingengezin heeft geholpen met meubeltjes uit de IKEA-voorraden. Tardy: ,,Als dat al echt is gebeurd, dan zeker niet in Epalinges. De plaatselijke kindercrèche had laatst nieuwe stoeltjes nodig. Ze stapten naar Kamprad met de vraag of ze korting konden krijgen bij IKEA. Maar daarover viel met hem absoluut niet te praten.''

Wie is Ingvar Kamprad?
Ingvar Kamprad, de nieuwste rijkste man ter wereld, werd in 1926 geboren op de boerderij Elmtaryd in het dorpje Agunnaryd in een straatarme uithoek van Zweden. De eerste letters van zijn naam en geboorteplaats gebruikte hij, toen hij in 1943 het bedrijfje IKEA oprichtte.

De 17-jarige Kamprad had een ambulante handel in pennen, fotolijsten, horloges, sieraden, juwelen en nylons. Twee jaar later begon hij een postorderbedrijf, dat zich toelegde op de verkoop van meubels. Het 'gouden idee' voor IKEA kwam in de jaren '50 met de invoering van het bouwpakket, waardoor de klanten hun meubels in de winkel konden afhalen en thuis in elkaar zetten. In 1973 opende IKEA het eerste woonwarenhuis buiten Scandinavië. De klanten stroomden toe dankzij de succesformule van smaakvol design voor een redelijke prijs. Het concern heeft 186 filialen in 36 landen, waaronder de VS, China en Rusland. Een op de tien Europese kinderen wordt verwekt in een IKEA-bed. Kamprad en zijn tweede vrouw Margaretha verhuisden in 1976 naar Zwitserland. Ze hebben drie volwassen zonen, die na een lange proeftijd worden klaargestoomd voor de opvolging van hun vader. Ingvar Kamprad trad in 1986 af als president-directeur ten gunste van Anders Moberg, de huidige topman van Ahold. Achter de schermen blijft 'Mister IKEA' echter nauw betrokken bij alle concernzaken.

Door twee 'affaires' kwam Kamprad de laatste jaren negatief in het nieuws. Een Zweedse krant onthulde zijn betrokkenheid in de jaren '40 bij een neonazibeweging. Na deze 'jeugdzonde' biechtte de IKEA-chef zelf een misstap op uit de jaren '70. Tijdens zijn vele zakenreizen naar Polen greep hij te vaak naar de wodkafles. Sindsdien moet hij een hard gevecht voeren tegen zijn alcoholverslaving.

© Algemeen Dagblad

Op dit artikel berust copyright! © 2004 Algemeen Dagblad


© Micheloud & Cie 2013      Tel. ++41 21 331 48 48  info@switzerland.isyours.com. No part of this site may be reproduced in any form or by any means without our prior written permission. Printed from http://Switzerland.isyours.com/e/about/dagblad.html